 |
| (Πρωταγωνιστούν: Ζάν Πόλ Μπελμοντό, Εμανουέλ Ριβά) |
Από τις πρώτες-πρώτες ταινίες όπου πρωταγωνίστησε ο Ζάν Πόλ Μπελμοντό, (γνωστή με τον ελληνικό τίτλο ''Ο Εφημέριος'), γυρίστηκε από τον Ζάν Πιέρ Μελβίλ στα 1961,στο πλαίσιο μιας τριλογίας για την γαλλική εμπειρία της Κατοχής του Άξονα.Ο Μπελμοντό, αινιγματικός στον ρόλο του αφοσιωμένου ιερέα που αρνείται τις χαρές της ζωής, και δίπλα του η ήρεμη δύναμη του γαλλικού σινεμά, Εμμανουέλ Ριβά (η οποία βραβεύτηκε προσφάτως στις Κάννες, στην δημιουργική ηλικία των 85!) στον ρόλο της εριστικής αντικομφορμίστριας. Ένας μονόπλευρος(;) έρωτας με το αναμενόμενο, πικρό τέλος.
------------------------------------------------------------------------------------
Υπόθεση:
Η υπόθεση της ταινίας ξετυλίγεται σε μια ανώνυμη γαλλική πόλη, από την ιταλική και γερμανική κατοχή ώς την απελευθέρωση- μια χρονική επιλογή καθόλου τυχαία. Οι άντρες λείπουν στην Αντίσταση και, αυτή η υποχρεωτική λειψανδρία, αναγκάζει τις νεαρές γυναίκες να καταφύγουν σε πρόσκαιρες ερωτικές λύσεις: άλλες βολεύονται με τους γοητευτικούς ιταλούς στρατιώτες, άλλες με τους γερμανούς κατακτητές, αμερικανούς απελευθερωτές, ντόπιους μαυραγορίτες και ...μόνο ο νεαρός και όμορφος ιερέας της ενορίας του Αγίου Βερνάρδου, ο Leon Morin (Ζαν Πόλ Μπελμοντό), παραμένει ο ευσεβής τους πόθος. Ανάμεσα σε αυτές τις γυναίκες, είναι και η Barny (Εμμανουέλ Ριβά), χήρα εβραίου, που μεγαλώνει μόνη την κόρη της, δουλεύοντας στην γραμματεία μιας Φιλοσοφικής σχολής. Άν και φανατική κομμουνίστρια και άθεη, η Barny αποφασίζει να βαπτίσει την κόρη της, που είναι κατά το ήμισυ εβραία, για να την γλιτώσει απ'το κυνηγητό των Γερμανών. Η γνωριμία της με τον Leon, ξεκινά κάπως έτσι, και προχωρά με ατελείωτες, αλλά πολύ ουσιαστικές και ψυχαγωγικές λεκτικές κόντρες, φιλοσοφικού και θεολογικού χαρακτήρα, που θα έχουν αποτέλεσμα τον προσηλυτισμό της στον Καθολικισμό. Η ερωτική έλξη είναι μοιραία, για αυτή τη γυναίκα που βρίσκει στο πρόσωπο του μοναδικού εναπομείναντα αρσενικού το υποκατάστατο του σύζυγου, φίλου, πατέρα του παιδιού της.
Χαρακτήρες:
-Η Barny: Η ηρωίδα είναι φαινομενικά μια απλή, καθημερινή γυναίκα. Σε ψυχολογικό βάθος όμως, οι περιστάσεις του πολέμου, της χηρείας και της αναγκαστικής μοναξιάς της, έχουν επιφέρει βαθύτερες αλλοιώσεις στην προσωπικότητά της, και την έχουν καταστήσει ευάλωτη σε συναισθηματικά ρίσκα, υποκινούμενα από την ανάγκη της για επικοινωνία. Αντικείμενα των θολών φαντασιώσεών της, είναι αρχικά η συνεργάτης της, Sabine, και στη συνέχεια ο ιερέας Leon. Η προοπτική ολοκλήρωσης με την Sabine είναι ανοιχτή, αφού εκείνη φαίνεται να μοιράζεται σε κάποιο βαθμό τις ίδιες διαθέσεις- όμως προσκρούει σε ηθικά εμπόδια. Η Barny περιγράφει στην φίλη της τον χαρακτήρα αυτού του πλατωνικού έρωτα, για το πως βρίσκει στο πρόσωπο της Sabine ένα ανώτερο μοντέλο ανεξάρτητης γυναικείας ύπαρξης- την περιγράφει σαν μια ''Παλλάδα'', μια ''Αμαζόνα'', μια ''Σαμουράι''. (''Ένιωθα να μας ενώνουν δεσμοί δυνατότεροι από αυτούς της συνουσίας''). Φανερά η Barny διαθέτει μια πλαστική προσωπικότητα, πρόσφορη για καθοδήγηση από τον οποιονδήποτε. Και αυτό το εύπλαστο του χαρακτήρα της, την κάνει ιδανικό θύμα, τόσο του εκκλησιαστικού παράγοντα, όσο και του ατόμου-Λεόν.
- Ο Leon: Ο Leon είναι αμφιλεγόμενο πρόσωπο. Για την Barny είναι λίγο από ποιμένας, δάσκαλος, ιερέας, καθοδηγητής. Η συντροφιά του, που της προσφέρει πρόθυμα, δημιουργεί φανερά τις συνθήκες για ανάπτυξη εμμονής και προσκόλλησης. Η Barny εθίζεται, δεν μπορεί να ζήσει χωρίς τις ζωηρές συζητήσεις μαζί του-άν και, στην πραγματικότητα είναι κάτι πολύ παραπάνω από τις συζητήσεις, αυτό που τους συνδέει. (''Ένιωθα σαν στο σπίτι μου, όπως ποτέ δεν ένιωσα, πουθενά....''). Βρίσκει σε αυτόν το alter ego της. Το αντικείμενο εγκεφαλικής και ψυχικής έλξης. Είναι ''αλάνθαστος'' κι αυτό τον κάνει ακαταμάχητο- ή μήπως απλά η αυτοπεποίθησή του, κάνει την σοφία του πιο πειστική; Ο Ζαν Πόλ Μπελμοντό ώς ηθοποιός, ισορροπεί λεπτά μεταξύ της τρυφερότητας και της αλαζονείας: ο Leon του, ανέχεται και κατανοεί τα σφάλματα της Barny, όμως παράλληλα την κατευθύνει υπογείως προς τον δρόμο που θεωρεί αυτός σωστό. Την κατηγορεί για ισχυρογνωμοσύνη και την ωθεί στην ταπείνωση, ώστε να μπορέσει να της επιβληθεί ευκολότερα. Χρησιμοποιεί την αρσενική του ταυτότητα για να αφυπνίσει το ενδιαφέρον της για τους άντρες- όταν όμως εκείνη πάψει να ενδιαφέρεται για την Sabine, αυτός αποσύρει κάθε υπόνοια φλέρτ απέναντί της. Χωρίς ίχνος συναισθηματισμού, εμφανίζεται και εξαφανίζεται από την ζωή της, αφήνοντάς την μετέωρη, στην αρχική της μοναξιά. Η ηθική μεταμόρφωση που της προσφέρει, της αφήνει εν τέλει μια πικρή γεύση. Για εκείνον, ο εκχριστιανισμός της, είναι η νίκη που ήθελε να πετύχει, ο θρίαμβος της πειθούς του: την διόρθωσε, την προσάρμοσε στα δικά του στάνταρ (αντιπαραβάλλετε εδώ το σκίτσο του Leon, αναπαράσταση της σχέσης Θεού/Ατόμου και θα δείτε οτι ο ιερέας οικειοποιείται τον ρόλο του Θεού στη ζωή της Barny) . Μόνο το απλανές βλέμμα του στο κλείσιμο, εκφράζει το εσωτερικό του κενό.
-Ending/Finale/Συμπέρασμα:
Στο φινάλε της ταινίας, ο ήρωας του Jean Paul Belmondo έχει καταφέρει να κλέψει τις εντυπώσεις. Όχι οτι η ερμηνεία της Emmanuelle Riva δεν είναι εξίσου έντονη. Ας τις αποκωδικοποιήσουμε.
- Ο -φαινομενικά- γαλήνιος ιερέας αφήνει μετά το πέρας των 90 λεπτών, την ψυχολογική αίσθηση του δυναμικού, καταπιεστικού και βίαιου κληρικού (προσέξτε την απάθεια με την οποία σπρώχνει την Barny σε πολλές σκηνές του έργου, σαν να μετακινεί ένα έπιπλο)- η βαναυσότητά του, πυροδοτείται από την καταπίεση των ανθρώπινων ενστίκτων του. Ο τρόπος που ο Leon χειρίζεται το τσεκούρι στην σκηνή όπου η Barny προσπαθεί να τον... κολάσει, ξεχειλίζει από καταπιεσμένη αρρενωπότητα. Και να προσθέσουμε τις σκηνές όπου ο Leon φροντίζει το κοριτσάκι της Barny- αυτές ξεχειλίζουν από καταπιεσμένο πατρικό ένστικτο- ή την σκηνή όπου ο Leon παίρνει από τα χέρια της Barny το τσεκούρι, με την φυσικότητα που ένας σύζυγος βοηθά στις δουλειές την γυναίκα του.
- Αντίστοιχα, ο -φαινομενικά- χλιαρός χαρακτήρας της Riva, μέσα από ανάλογα λεπτές τεχνικές ηθοποιίας (προσέξτε οτι το βλέμμα της Barny, προδίδει ορμητικότητα, σεξουαλικότητα, στον αντίποδα του κάπως πιο ''στεγνού'' Leon), καταφέρνει να γίνει πιο ανθρώπινος, πιο συμπαθής. Μπορούμε να λυπηθούμε για αυτή, μπορούμε όμως να χαρούμε την απελευθέρωσή της από την σκιά αυτού του απρόθυμου, αποτυχημένου άντρα.
Κατεβάστε τους ελληνικούς υπότιτλους, κατ'αποκλειστικότητα, ΕΔΩ.
----------------------------------------------------------------------------------------
Στιγμιότυπα:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου