Η ταινία της ημέρας: Adua and her friends (1960)

Από τις ψαγμένες και λιγότερες γνωστές ταινίες του ιταλικού Νεορεαλισμού, παρά τα μεγάλα ονόματα (όπως ο Μαρτσέλο Μαστρογιάννι και η Σιμόν Σινιορέ) στους πρωταγωνιστικούς ρόλους, η ''Adua e le compagne'', πραγματεύεται την ιστορία τεσσάρων γυναικών που εγκαταλλείπουν το αρχαιότερο επάγγελμα αναζητώντας μια καλύτερη μοίρα, σε μια κοινωνία που αλλάζει. Η ταινία φέρει την υπογραφή του Αντόνιο Πιετράντζελι, ενός δεξιοτέχνη του σελιλόιντ, που το σκηνοθετικό έργο του αδικήθηκε, κάτω από την σκιά των ακόμα μεγαλύτερων τιτάνων του ιταλικού σινεμά.

Υπόθεση:  

Το 1958, η ιταλική κυβέρνηση ενεργοποιεί τον Νόμο της σοσιαλίστριας Λίνα Μέρλιν, και επιβάλλει το κλείσιμο όλων των νόμιμων και μη οίκων ανοχής. Τέσσερις πόρνες, με ''αρχηγό'' τους την δυναμική Άντουα (Σιμόν Σινιορέ), προσπαθούν να ξεφύγουν από την προηγούμενη ζωή τους, ανοίγοντας μαζί ένα εστιατόριο, στην επαρχία. Εκεί αρχίζουν έναν σκληρό αγώνα επιβίωσης και επίτευξης της ισότιμης κοινωνικής τους ένταξης. Όμως, για μοιραίους λόγους, αναγκάζονται να επιστρέψουν τελικά στο πεζοδρόμιο.

Χαρακτήρες:

Άντουα: (Simon Signoret) Η Άντουα είναι η μεγαλύτερη σε ηλικία από τις τέσσερις πόρνες, έχει συναίσθηση οτι η ομορφιά της είναι αναλώσιμη και για αυτό πασχίζει να αλλάξει ζωή με περισσότερο ζήλο από τις υπόλοιπες. Γίνεται η συντονίστρια της ομάδας, παίρνοντας όλες τις ευθύνες και τις πρωτοβουλίες του εγχειρήματος. Παράλληλα, δοκιμάζει να βιώσει τον αυθεντικό έρωτα στο πλευρό του Πιέτρο (Μαρτσέλο Μαστρογιάννι), ενός αιώνιου εργένη και ζαμανφουτίστα, που βλέπει στο πρόσωπό της το υποκατάστατο της καταπιεστικής μητέρας του. Παρά την εμπειρία της από τους άντρες, η Άντουα ρισκάρει και επιτρέπει στον εαυτό της να τον εμπιστευτεί και να του ανοιχτεί. Όμως ο ανώριμος και επιπόλαιος αυτός χαρακτήρας δεν μπορεί να βοηθήσει ούτε τον ίδιο του τον εαυτό, από τις κακές επιλογές. (Σ.σ. Η πειστικότητα και το πάθος με το οποίο η Σιμόν Σινιορέ υποδύεται την προδομένη γυναίκα, που εξαπατήθηκε από την ίδια της την ευπιστία, δεν μπορεί να είναι άσχετη με το γεγονός οτι η ηθοποιός βίωσε μια παρόμοια κατάσταση στην πραγματική της ζωή: ο σύντροφός της Υβ Μοντάν την εξαπάτησε ούτε λίγο ούτε πολύ με μια Μαίριλυν Μονρό. Η οργή είναι κάτι που αποτυπώνεται βιωματικά). Η Άντουα ρίσκαρε και εμπιστεύτηκε τον Πιέτρο, αναπόφευκτα, όπως συμβαίνει πάντοτε στην ζωή. Ο Πιετράντζελι εστιάζει εξάλλου στο πώς συνδέεται η γυναικεία χειραφέτηση με την καχυποψία απέναντι στο ισχυρό φύλο. Η Άντουα απογοητευμένη και μισότρελη, επιστέφει στο δράμα της πορνείας.

Μαριλίνα: (Emmanuelle Riva) Η Μαριλίνα είναι ίσως η πιο κυνική και λακωνική της παρέας. Νέα και όμορφη, δυσκολεύεται να προσαρμοστεί στη μοίρα της καθωσπρέπει γυναίκας, ρέποντας κάθε τόσο στην παλιά της ζωή που ταιριάζει με την ψυχική της αναπηρία. Συναισθηματικά ψυχρή, βρίσκει στον νόθο γιό της ένα κίνητρο για να μπεί στο σωστό δρόμο, αλλά ταυτόχρονα λυγίζει από το βάρος της αναξιότητας της ώς μητέρας και ξεσπά επάνω του. Αναμφισβήτητα δεν είναι μια μητρική φιγούρα για αυτόν, όσο κι αν το προσπαθεί, ανίκανη να εκφράσει την αγάπη της γι'αυτόν με άλλο τρόπο, εκτός από καταπίεση και επιτακτικό τόνο. Κατά βάθος αναζητά την απόλυτη ανεξαρτησία της και γι'αυτό είναι απόμακρη με τις άλλες. Αρχικά σχετίζεται με τον Πιέτρο, όμως χωρίς να νιώσει κάποια αισθήματα γι'αυτόν. Ίσως αναζητά στους άντρες την εξασφάλισή της, παρά την ανθρώπινη επαφή. Άκαμπτη και ρεαλίστρια, δεν εμπιστεύεται κανέναν και συμβιβάζεται κυνικά με την επιστροφή στο επάγγελμα της πόρνης- στέλνοντας τον γιό της στην παραμάνα που τον μεγάλωνε τόσα χρόνια. Η ερμηνεία του μικρού αγοριού, Καρλέττο, είναι από τις πιο σπαρακτικές στιγμές της ταινίας: εύθραυστος αλλά ταυτόχρονα προσαρμοστικός στις κυκλοθυμίες της μητέρας του, συμβολίζει την νέα γενιά ανδρών που προέκυψαν από την χειραφέτηση της γυναίκας. (Η Εμμανουέλ Ριβά είναι εκπληκτικά εκφραστική στο ρόλο της Μαριλίνα, μια τεράστια πλήν όμως υποτιμημένη γαλλίδα ηθοποιός. Μετά το ''Adua e le compagne'', πρωταγωνίστησε στην ταινία της καριέρας της, την αξεπέραστη ''Χιροσίμα, αγάπη μου'' του Αλαίν Ρενέ. Ο γαλλικός κινηματογράφος ποτέ δεν της συγχώρησε αυτή την κορύφωση, αφού δεν βρέθηκε έκτοτε ρόλος ανάλογος του πρωτεϊκού ταλέντου της.)

Μίλλυ: (Gina Rovere) Η Μίλλυ είναι μια παθητική, μητρική φιγούρα ανάμεσα στην παρέα της Άντουα. Ακολουθεί τις άλλες τρείς, ανίκανη να διαλέξει ένα δρόμο αυτονομίας για τον εαυτό της. Η ανθρώπινη πλευρά της φαίνεται τόσο από την προστατευτικότητά της προς τον γιό της Μαριλίνα, όσο και από την αγνή και ειλικρινή στάση της προς τον αρραβωνιαστικό της, Εμίλιο. Αποδέχεται καρτερικά την απόρριψη του Εμίλιο, όταν αυτός μαθαίνει για το παρελθόν της και φανταζόμαστε οτι με την ίδια καρτερικότητα επιστρέφει στο πεζοδρόμιο, μετά την ματαίωση των ονείρων της. Στον αντίποδα της κυνικής Μαριλίνα, η Μίλλυ αρνείται να παντρευτεί τον Εμίλιο και να ακολουθήσει ανεξάρτητη ζωή, μακριά από τις φίλες της. Αυτό της κοστίζει ακριβά, όμως την ανεβάζει στα μάτια της Άντουα- και τα δικά μας.

Λολίτα: (Sandra Milo) Η Λολίτα είναι η αφελής, ονειροπαρμένη και φιλόδοξη πόρνη που αποδεικνύεται η πιο απρόθυμη απ'όλες να εγκαταλλείψει το δρόμο του εύκολου χρήματος. Συνεισφέρει λιγότερο απ'όλες στο εστιατόριο, έχοντας κατά νου να ακολουθήσει καριέρα ηθοποιού. Τζογάρει τα χρήματά της στον ''μάνατζερ'' και εραστή της, Στέφανο, ο οποίος εξαφανίζεται μαζί με τους κόπους μιας ολόκληρης ζωής. Η αιώνια αισιόδοξη Λολίτα όμως, δεν πτοείται από το πάθημα της χαζομάρας της, αφού, όσο είναι νέα και όμορφη, πάντα θα υπάρχουν δρόμοι προς την επιτυχία. Πεμπτουσιακή πόρνη, δεν μαθαίνουμε τι απογίνεται στο τέλος, αλλά μπορούμε να υποθέσουμε τα πάντα.

Finale/Ending/ Συμπέρασμα: 

Είναι φανερό οτι για τους περισσότερους από τους άντρες στην ταινία, η  γυναίκα είναι ένα αντικείμενο και μάλιστα κερδοφόρο ή, στην καλύτερη περίπτωση, μια εκδοχή του αρχετύπου της μητέρας. Οι τέσσερις γυναίκες φαίνεται οτι καταλαβαίνουν καλά πια είναι η θέση τους, και αυτό δίνει στις προσπάθειές τους μια ηρωική διάσταση. Το φινάλε της ταινίας μπορεί να είναι άδοξο για αυτές, εξαιτίας των περιστάσεων, όμως δεν μπορεί να αναιρέσει τον προσωπικό θρίαμβο της θέλησής τους. Φυσικά, η ψυχογράφηση των τεσσάρων ηρωίδων είναι πάντα ρεαλιστική και ειλικρινής: ο Πιετράντζελι δεν νοιάζεται να μας πείσει οτι οι πρώην πόρνες πέτυχαν την απόλυτη ηθική μεταστροφή- η νοσταλγική υπενθύμιση της προηγουμένως  ''εύκολης'' ζωής, είναι φυσιολογικά ανθρώπινη, για τις όψιμες σκλάβες της κουζίνας. Ο σκηνοθέτης δίνει χώρο και ισότιμη προβολή στην καθεμία από τις πρωταγωνίστριες, για να εκφράσουν κάποιες από τις ιδιαιτερότητες της πολύπλευρης γυναικείας φύσης. Το διαμαντάκι αυτό του ιταλικού νεορεαλισμού, ενέχει αναπόφευκτα κάποιους κοινωνικούς και πολιτικούς προβληματισμούς, εκτός από τις άρτιες ερμηνείες και τους έξοχους ηθοποιούς που σε κάνουν να μην παίρνεις τα μάτια σου από την οθόνη για όλα εκείνα τα 106 λεπτά.

Στιγμιότυπα: